Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014

Δείτε τα παρατσούκλια των Ελλήνων ανάλογα με τον τόπο καταγωγής.

Γνωρίζατε ότι υπάρχουν παρατσούκλια για τους κατοίκους σχεδόν κάθε ελληνικής πόλης;
Και φυσικά δεν εννοούμε τα ονόματα που βγαίνουν από την πόλη σας όπως για παράδειγμα Αθήνα-Αθηναίοι, αλλά κάποιες άλλες ονομασίες.
• Κως – Μπόχαλοι
Προέρχεται από την τοπική διάλεκτο, στην οποία το μπουκάλι το λένε μποχάλι.
• Ρόδος – Τσαμπίκοι
Από το γνωστό τοπικό όνομα.
• Θεσσαλονίκη – Καρντάσια
Καρντάσι είναι ο αδερφός στα τουρκικά. Παλιά έπεφτε αρκετό δούλεμα από τους Αθηναίους επί του θέματος. Σαλονίκη δε, γνωστή και ως Καρντασούπολη!
• Έβρος – Γκάτζοι ή Γκάτζολοι
Στο Σουφλί του νομού Έβρου παλαιότερα υπήρχαν πολλά γαϊδούρια, τα οποία τα έλεγαν αλλιώς και γκάτζους. Έτσι οι φαντάροι έβγαλαν κοροϊδευτικά την περιοχή Γκατζολία και έμεινε να φωνάζουν τους κατοίκους Γκάτζολους.
• Πτολεμαΐδα – Καϊλαριώτες
Αυτό συμβαίνει γιατί η Πτολεμαΐδα λέγεται αλλιώς και Καϊλάρια. Επίσης λέγεται και λασποχώρι γιατί παλιά όταν έβρεχε ήταν ένα χωριό γεμάτο λάσπες.
• Κοζάνη – Σούρδοι
Λέγονται έτσι διότι προσποιούνταν ότι δεν άκουσαν κάτι, όταν φυσικά δεν τους συνέφερε. Στα βλάχικα Σούρδος σημαίνει κουφός.
• Κέρκυρα – Παγανέλια
Ονομάστηκαν έτσι γιατί παγανέλι στην κερκυραϊκή διάλεκτο σημαίνει περιστέρι και η Κέρκυρα (κυρίως οι πλατείες, αλλά γενικά όλη η πόλη της) είναι γεμάτη περιστέρια.
• Ιωάννινα – Παγουράδες
Αποκαλούνται έτσι γιατί παλιά λέγανε ότι στη λίμνη στα Γιάννενα καθρεπτιζόταν το φεγγάρι και οι Γιαννιώτες έτρεχαν με τα παγούρια για να μαζέψουν το μαγικό νερό!
• Λάρισα – Πλατυποδαράδες ή Πλατύποδες
Οι Λαρισαίοι λέγονται έτσι λόγω του κάμπου που είναι επίπεδος και δεν βοηθάει στο σχηματισμό καμάρας στο πόδι.
• Βόλος – Αυστριακοί
Κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές όπως διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες – σαν τους Αυστριακούς, διότι είναι ψυχροί άνθρωποι – σαν τους Αυστριακούς, διότι είναι μοχθηροί – επί Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ' τους Τούρκους. Ακόμη, επειδή στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.
Ωστόσο, οι εξηγήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι Βολιώτες είναι ότι επί Τουρκοκρατίας, η πόλη είχε διάφορα εμπορικά προνόμια, ένα από τα οποία ήταν και η ύπαρξη αυστριακού προξενείου και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό αυστριακή προστασία.
• Αθήνα – Γκάγκαροι
Γκάγκαρο ήταν το βαρύ ξύλο που ήταν κρεμασμένο με σκοινί πίσω από τις αυλόπορτες, τις οποίες έκλεινε με το βάρος του (gaga στα τούρκικα το ράμφος).
Γκάγκαρος λεγόταν επί τουρκοκρατίας ο Αθηναίος της ανώτερης κοινωνικής τάξης, ο οποίος στην πόρτα του είχε γκάγκαρο. Σημαίνει σήμερα ο γνήσιος Αθηναίος.
• Λέσβος – Γκαζμάδες
Τη Μυτιλήνη τη λένε Γκασμαδία ή Κασμαδία οι φαντάροι που υπηρετούν εκεί, επειδή η στρατιωτική ζωή εκεί έχει πολύ σκάψιμο. Σκάβουν ορύγματα. Επίσης, υπάρχει και ο παλιός μύθος που λέει ότι όταν ήταν να φτιαχτεί το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, όλοι οι κάτοικοι πήγαν να συνδράμουν κρατώντας από έναν κασμά (και κανένας δεν κρατούσε φτυάρι ή σκαπέτι).
• Σέρρες – Ακανέδες
Αποκαλούνται έτσι γιατί στην πόλη των Σερρών φτιάχνονται ακανέδες (ένα είδος γλυκού σαν λουκούμι).
-Ηράκλειο – Σουμπερίτες ή Καστρινούς
Σουμπερίτες, διότι στην κατοχή ο Σούμπερ είχε την έδρα του στο Hράκλειο και Καστρινούς επειδή το Ηράκλειο ονομαζόταν και Κάστρο.
• Αρκαδία-Σκορδάς ή Αβγοζύγης
Σκορδάς λόγω των τοπικών προϊόντων και αβγοζύγης γιατί πρώτοι οι Αρκάδες πουλούσαν αυγά βάσει του μεγέθους.
• Xαλκίδα – Τρελλονερίτες
Από το φαινόμενο της παλίρροιας. Τα τρελά νερά του Ευρίπου λένε ότι έχουν πειράξει και τα μυαλά των Χαλκιδέων.
• Τρίκαλα – Κασέρια ή Σακαφλιάδες
Κασέρια λόγω τοπικού τυριού και Σακαφλιάδες λόγω του Σακαφλιά, ο οποίος έζησε την εποχή του Μεσοπολέμου, λίγο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και ήταν ο Δον Ζουάν της εποχής. Ήταν ένας ωραίος άντρας που είχε αναστατώσει την τρικαλινή κοινωνία με τα καμώματά του, ώσπου κάποιοι του στήσανε καρτέρι στα στενά σοκάκια του Βαρουσίου και τον μαχαίρωσαν. Το σακαφλιάς κατά λέξη σημαίνει ο φίλος της σάρκας

Παρασκευή 22 Αυγούστου 2014

144 ΔΕΛΦΙΚΑ ΡΗΤΑ

1. Αγάθους τίμα. (Να εκτιμάς τις καλές πράξεις των άλλων)
2. Αδικείαν μίσει. (Να μισείς την αδικία)
3. Αδωροδόκητος δοκίμαζε. (Να μην δωροδοκείσαι- δωροδοκείς για προσωπικά οφέλη)
4. Αισχύνην σέβου. (Αυτοσεβασμός)
5. Αιτιώ παρόντα. (Να αιτιολογείς όσα σου συμβαίνουν)
6. Άκουε πάντα. (Να ακούς τα πάντα)
7. Ακούσεις νόει. (Να αντιλαμβάνεσαι με τα μάτια του νού)
8. Ακούων όρα. (Όταν ακούς να βλέπεις)
9. Αλλοτρίων απέχου. (Να απέχεις από κακίες, δολοπλοκίες)
10. Αλύπως βίου. (Να επιδιώκεις να ζεις χωρίς λύπες)
11. Αμαρτάνων μετανόει. (Να μετανοείς για τις ανομίες σου)
12. Απέχθειαν φεύγε. (Την κακία να αποφεύγεις)
(
13. Αποκρίνουν εν καιρώ.Να αφήνεις περιθώρια χρόνου πριν αποφασίσεις οριστικά)
14. Απόντι μη μάχου. (Τον απόντα μη μάχεσαι μην κακολογείς)
15. Άρρητα μη λέγε. (Τα μυστικά μην αποκαλύπτεις προδίδεις)
16. Άρχε σε αυτού.(Να εξουσιάζεις τον ευατό σου αυτοπειθαρχία)
17. Ατυχούντι συνάχθου. (Ενωμένος με άτυχο να είσαι, να παίρνεις το μέρος του αδυνάτου)
18. Βίαν μηδέν πράττειν. (Να μη είσαι υπερβολικά βίαιος σε τίποτα)
19. Βίας μη έχου. (Να αποφεύγεις να είσαι βίαιος)
20. Βολεύου χρήσιμα. (Με καλό τρόπο να επιβιώνεις)
21. Γαμείν μέλλον καιρόν γνώθι. (Να παντρεύεσαι την κατάλληλη στιγμή)
22. Γάμους κράτει. (Να σέβεσαι τον γάμο σου)
23. Γήρας προσδέχου. (Να δέχεσαι τα γηρατειά)
24. Γλύττης άρχε. (Να κυριαρχείς στην γλώσσα σου)
25. Γλώσσαν ίσχε. (Να συγκρατείς την γλώσσα σου)
26. Γνούς πράττε. (Να γνωρίζεις αυτό που κάνεις..αυτογνωσία)
27. Γνώθι μαθών. (Να αποκτάς γνώση , να γνωρίζεις από τις εμπειρίες)
28. Γονείς σέβου. (Να σέβεσαι τους γονείς σου)
29. Δαπανών άρχου. (Να μην υπερβάλεις στις δαπάνες σου- όχι σπάταλος)
30. Διαβολήν μίσει. (Να μην είσαι κακός να αποφεύγεις την μοχθηρία)
31. Δικαίως κτω. (Ότι αποκτάς να το κάνεις τίμια)
32. Δόλου φοβού. (Να αμύνεσαι από δολοπλοκίες και φαύλους ανθρώπους)
33. Δόξαν δίωκε. (Να επιδιώκεις (την δόξα ή) να μάθεις διαφορετικές γνώμες)
34. Δόξαν μη λείπε. (Να μην υποτιμάς την δόξα)
35. Ελπίδα αίνει. (Να δοξάζεις την ελπίδα)
36. Εξ’ ευγενών γέννα. (Να προσπαθείς να συγγενεύσεις με καλούς ανθρώπους)
37. Επαγγέλου μηδενί. (Μη διατάζεις κανένα)
38. Επαίνει αρετή. (Να επαινείς την αρετή)
39. Επι νεκρω μη γέλα. (Να σέβεσαι τους νεκρούς)
40. Επί ρώμη μη καυχώ. (Μη καυχιέσαι για τη δύναμη σου)
41. Επιτέλει συντόμως. (Να πληρώνεις αμέσως)
42. Έπου Θεώ. (Να ακολουθείς τον Θεό)
43. Εργάζου κτητά. (Όταν εργάζεσαι αποκτάς εργατικότητα)
44. Έριν μίσει. (Να μισείς τις φιλονικίες)
45. Εσίαν τίμα. (Να τιμάς το σπίτι σου)
46. Ευ πάσχε θνητός. (Να υπομένεις ότι συμβεί είσαι θνητός)
47. Ευγένειαν άσκει. (Να είσαι ευγενικός)
48. Ευγνώμων γίνου. (Να ευγνωμονείς τους ευεργέτας σου)
49. Ευεγερσίας τίμα.(Να τιμάς όσους σε ευεργετούν)
50. Ευλόγει πάντας. (Να μιλάς με ωραίο τρόπο)
51. Ευπροσήγορος γίνου. (Να παρηγορείς)
52. Ευσέβειαν φύλαττε. (Να είσαι ευσεβής)
53. Ευτυχίαν εύχου. (Να ευτυχείς, ΝΑ βλέπεις θετικά την πορεία σου ,αισιοδοξία)
54. Ευφημίαν άσκει. (Να έχεις τιμή στην κοινωνία)
55. Εύφημος ίσθι. (Να είσαι ήπιος χαρακτήρας)
56. Εύχου δυνατά. (Να εύχεσαι αληθινά όχι προσποιητά)
57. Έχθρας διάλυε. (Να διαλύεις εχθρότητες)
58. Εχθρούς αμύνου. (Να αμύνεσαι πάντα από τους εχθρούς σου)
59. Έχουν χαρίζου. (Να χαρίζεις)
60. Ηδονής κραττείν. (Να μη είσαι ηδονολάτρης, ηθικοί φραγμοί όρια αυτοέλεγχος)
61. Ήθος δοκίμαζε. (Να κάνεις αυτοκριτική να είσαι ηθικός)
62. Ηττώ υπέρ δικαίου. (Να μάχεσαι για το δίκαιο , το καλό, το σωστό, το χρήσιμο)
63. Θεούς σέβου. (Να σέβεσαι τους Θεούς)
64. Θνήσκε υπερ Πατρίδος. (Να πεθαίνεις δια την πατρίδα σου όταν χρειασθεί)
65. Θυμού κράτει. (Να συγκρατάς τον θυμό σου, αυτοπειθαρχία)
66. Ίδια φύλαττε. (Να προστατεύεις τα δικά σου)
67. Ικέτας αιδού. (να έχεις ηθικούς φόβους, φραγμούς)
68. Καιρόν προσδέχου. (Να δέχεσαι τον χρόνο)
69. Κακίαν μίσει. (Την κακία να αποφεύγεις)
70. Κακίας απέχου. (Να απέχεις από κακίες)
71. Καλόν το λέγε. (Να λέγεις το ορθό, το δίκαιο, την αλήθεια)
72. Κινδύνευε φρονύμως. (Με σύνεση και λογική να κινδυνεύεις)
73. Κοινός γίνου. (Να είσαι κοινωνικός)
74. Κρίνε δίκαια. (Να είσαι δίκαιος στην κριτική σου)
75. Κριτήν γνώθι. (Να γνωρίζεις εκείνον που θα σε κρίνει)
76. Κτώμενος ήδου. (Να ευχαριστιέσαι όταν αποκτάς κάτι με δίκαιο τρόπο)
77. Λαβών απόδος. (Όταν λαμβάνεις να δίνεις)
78. Λέγε ειδώς. (Να διακρίνεις την ομιλία σου)
79. Μελέτει το παν. (να μελετάς τα πάντα)
80. Μέτρον άριστον. (Ότι κάνεις να το κάνεις με μέτρο άνευ ακροτήτων)
81. Μη άρχε υβρίζων. (Μην διακατέχεσαι από ύβρεις)
82. Μη επί παντί λύπου. (Μην λυπάσαι για κάθε τι)
83. Μη θρασύνου. (Να μη ν είσαι θρασύς)
84. Νεώτερον δίδασκε. (Να μεταδίδεις την γνώση στους νεότερους εις την ηλικία)
85. Νόμοις πείθου. (Να είσαι νομοταγής πολίτης)
86. Ο μέλλεις δος. (Να δίνεις φροντίδα σε όσους έχουν την ανάγκη, εθελοντισμός)
87. Ομίλει πράως. (Να είσαι ήρεμος στην ομιλία)
88. Ομοίοις χρω. (Τους όμοιους σου να δίνεις)
89. Ομόνοιαν δίωκε. (Να επιδιώκεις την ομόνοια)
90. Όνειδος έχθαιρε. (Να εχθρεύεσαι την κατάκριση)
91. Όρα το μέλλον. (Να σκέφτεσαι το μέλλον σου)
92. Όρκω μη χρώ. (Να μην δίδεις όρκο)
93. Όσια κρίνε. (Δίκαια να κρίνεις)
94. Ους τρέφεις αγάπα. (Να αγαπάς την οικογένειά σου)
95. Οφθαλμού κράτει. (Να ελέγχεις ότι βλέπεις όχι ηδονοβλεψίες)
96. Παιδείας αντέχου. (Να υπομένεις τις δυσκολίες της μόρφωσης)
97. Παις ων κόσμιος ίσθι, ηβών εγκρατής ,μέσος δίκαιος, πρεσβύτερος σοφός. (Παιδί να είσαι κόσμιος, έφηβος εγκρατής ,άνδρας δίκαιος, γέροντας σοφός)
98. Πάσι διαλέγου. (Να μιλάς σε όλους)
99. Πέρας επιτελεί μη αποδειλιών. (Μην διστάζεις να τελειώσεις ότι άρχισες)
100. Πίνων αρμόζες. (Όταν πίνεις να είσαι συγκρατημένος , η μέθη είναι ύβρη)
101. Πλούτι δικαίως. (Να πλουτίζεις με δίκαιο τρόπο)
102. Πλούτω απίστει. (Μην έχεις «θεό» τον πλούτο, υλισμός)
103. Πράττε αμετανοήτως. (Δια καλές πράξεις να μην μετανιώνεις)
104. Πράττε δίκαια. (Να είσαι δίκαιος στα έργα σου)
105. Πρεσβύτερον αιδού. (Να σέβεσαι τον ανώτερο σε ηλικία βαθμό κ.ο.κ.)
106. Προγόνου στεφάνου. (Να τιμάς τους προγόνους σου)
107. Πρόνοιαν τίμα. (Να εκτιμάς την βοήθεια από όπου προέρχεται)
108. Σ’ αυτόν ευ ποιεί. (Να κάνεις ότι καλύτερο δια τον εαυτό σου)
109. Σ’ αυτόν ίσχε. (Να συγκρατείς τον εαυτό σου αυτοέλεγχος , αυτοπειθαρχία)
110. Σε αυτόν αιδού. (Να είσαι σεμνός όχι δούλος των παθών σου)
111. Σοφίαν ζήτει. (Να είσαι φιλομαθής φίλος της σοφίας)
112. Σοφοίς χρω. (Να δίδεις την σοφία σου στους συνανθρώπους σου)
113. Τέκνα παιδεύειν. (Μάθε στα παιδιά σου την αληθινή ζωή από νωρίς)
114. Τελεύτα άλυπος. (Να επιβιώνεις χωρίς λύπες)
115. Τέχνη χρω. (Να δίνεις την τέχνη σου για χρήση)
116. Το κρατούν φοβού. (Να σέβεσαι τον ανώτερο)
117. Το συμφέρον θηρώ. (Να κυνηγάς το καλό σου)
118. Τύχη μη πίστευε. (Μην είσαι έρμαιο της τύχης σου, τυχοδιώκτης)
119. Τύχην νόμιζε. (Να έχεις υπ' όψιν το τυχαίο που θα συμβεί πρόληψη)
120. Τύχην στέργε. (Να συμφωνείς με την τύχη σου)
121. Τω βίω μάχου. (Η ζωή είναι διαρκής αγώνας μάχη)
122. Ύβριν αμύνου. (Να μην υβρίζεις)
123. Ύβριν μίσει. (Να είσαι εχθρός της ύβρεως)
124. Υιοίς μη καταθάρρει. (Μην αποκαρδιώνεις τα παιδιά σου)
125. Υιούς παίδευε. (Να δώσεις μόρφωση στα παιδιά σου στους γιούς σου)
126. Υφορώ μηδένα. (Κανέναν να μην υποβλέπεις)
127. Φθόνει μηδενί. (Κανέναν μην φθονείς ζηλεύεις ή να θέλεις το κακό του)
128. Φιλίαν αγάπα. (Την φιλία να επιδιώκεις)
129. Φιλίαν φύλαττε. (Να κρατάς και διαφυλάτεις την φιλία σου)
130. Φίλοις βοήθει. (Τον φίλο πάντα να βοηθάς)
131. Φίλοις ευνόει. (Να ευνοείς τις προσπάθειες των φίλων)
132. Φιλόσοφος γίνου. (Να επιδιώκεις την σοφία και να γίνεις φίλος της)
133. Φιλοφρόνει πάσιν. (Όλους να τους αγαπάς)
134. Φίλω χαρίζου. (Να είσαι πάντα διαθέσιμος στους φίλους σου)
135. Φόνου απέχου. (Να μην φονεύσεις)
136. Φρονεί θνητά. (Να ενεργείς πάντα ως θνητός)
137. Φρόνησιν άσκει. (Να καλλιεργείς το φρόνημά σου)
138. Φυλακήν πρόσεχε. (Να είσαι προσεχτικός και να αποφεύγεις την παρανομία)
139. Χαρίζου ευλαβώς. (Λογικά και με σέβας να χαρίζεις)
140. Χάριν εκτέλει. (Να κάνεις χάρες με σύνεση)
141. Χρησμούς θαύμασε. (Να εκτιμάς τους χρησμούς που σου δίνουν)
142. Χρόνου φείδου. (Να εκμεταλλεύεσαι τον χρόνο)
143. Χρώ χρήμασι. (Με σύνεση να χρησιμοποιείς τα χρήματά σου όχι σπατάλες)
144. Ψέγε μηδένα. (Μην κατακρίνεις κανένα)

Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

Από που πήραν τα ονόματά τους οι Ελληνικές Πόλεις;

Τα «βαφτίσια» και η μυθολογική καταγωγή των ονομάτων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης είναι λίγο-πολύ σε όλους μας γνωστά
Η θεά Αθηνά νίκησε τον Ποσειδώνα στην μάχη για την προστασία της πόλης, ενώ η μυθική γοργόνα-αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και σύζυγος του ιδρυτή της πόλης, Θεσσαλονίκη, φρόντισε να δώσει το όνομά της στην Νύμφη του Θερμαϊκού. Για τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, όμως, είστε σίγουροι ότι γνωρίζετε πώς έλαβαν τα ονόματά τους;
Αναζητώντας γιατί… λέμε την Καρδίτσα, Καρδίτσα και την Σπάρτη, Σπάρτη, «σκοντάψαμε» πάνω σε δεκαοκτώ ενδιαφέρουσες, τουλάχιστον από τοπωνυμικής πλευράς, ιστορίες που κρύβουν τα ονόματα ελληνικών πόλεων και τις μοιραζόμαστε μαζί σας.

Κατερίνη
Μία… Κατερίνα ευθύνεται για το όνομα της πόλης, αλλά το ζήτημα είναι ποια: Πρόκειται για την Αικατερίνη της Αλεξανδρείας, μιας χριστιανής που μαρτύρησε, σύμφωνα με την Εκκλησία, στην Αίγυπτο τον 4ο αιώνα. Το όνομά της, «Αικατερίνα», σημαίνει «αιέν καθαρινά», δηλαδή «η πάντοτε αγνή», αλλά δεν έχει βρεθεί καμία ιστορική μαρτυρία για την εν λόγω Αγία.
Έτσι, εικάζεται πως πρόκειται για μία επινοημένη μορφή του Χριστιανισμού, που θα μπορούσε να αποτελέσει το αντίπαλο δέος της Υπατίας, της περίφημης ελληνίδας φιλοσόφου που δολοφονήθηκε άγρια στην Αίγυπτο από τους Χριστιανούς, αφού υποστήριξε προχωρημένες για την εποχή επιστημονικές θεωρίες.

Ναύπλιο
Η πιο διαδεδομένη εκδοχή θέλει την αργολική πρωτεύουσα να «βαφτίστηκε» από τον Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα που φέρεται να ίδρυσε την Ναυπλία. Αρχαίες πηγές, ωστόσο, υποστηρίζουν πως το τοπωνύμιο «Ναυπλία» προϋπήρχε του μυθικού ήρωα, και πως αναφέρεται στο «καλό αραξοβόλι» που προσέφερε στα καράβια (εκ του ναύς και πλέω).



Άρτα
Ως Αμβρακία ξεκίνησε η πολιτεία της σημερινής Άρτας στα αρχαία χρόνια, και περί τα 1000μ.Χ. μετονομάστηκε. Η πιο διαδεδομένη θεωρία συνδέει το όνομα με το λατινικό arta (το θηλυκό γένος του επιθέτου artus) που σημαίνει στενή. Κατά μία άλλη άποψη, που διατυπώθηκε στα βυζαντινά χρόνια, το όνομα Άρτα προέρχεται από το ρήμα αρτίζομαι και την φράση «Άρτα αρτυμή του κόσμου», που απέδιδε στην πόλη τα εύσημα για την παραγωγή σιτηρών, με τα οποία «τάιζε τον κόσμο».

Κοζάνη
Μια ομάδα ηπειρωτών ευθύνεται για την σημερινή ονομασία της Κοζάνης: Τον 14ο αιώνα, σημαντικός πληθυσμός ηπειρωτών έφυγε από τις περιοχές Πρεμέτη και Κόζδιανη, αφού κυνηγήθηκαν από Τουρκαλβανούς. Μία από τις περιοχές στις οποίες κατέφυγαν ήταν αυτή της σημερινής Κοζάνης, που αρχικά ονομάστηκε Κόζδιανη, λόγω της καταγωγής των συγκεκριμένων ηπειρωτών από το ομώνυμο χωριό. Με τα χρόνια, το Κόζδιανη έγινε Κόζιανη, και τελικά με το «χεράκι» των λογίων πήρε την σημερινή του μορφή.

Τρίκαλα
Όχι, το όνομα της όμορφης θεσσαλικής πόλης δεν παραπέμπει σε μέρος όπου περνούν… τρεις φορές καλά. Η ονομασία οφείλεται στην αρχαία πόλη Τρίκκα (ή Τρίκκη), που ιδρύθηκε με αυτό το όνομα πριν πέντε ολόκληρες χιλιετίες προς τιμήν της νύμφης Τρίκκης, κόρης του Πηνειού. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, ο δήμος ονομάζεται «Τρικκαίων».


Μεσολόγγι
Ιταλική χροιά έχει η καταγωγή της ονομασίας της γνωστής για την… έξοδό της πόλης. Η πρωτεύουσα της Αιτωλοακαρνανίας αναφέρθηκε για πρώτη φορά με αυτό το όνομα κατά την ναυμαχία του Λεπάντο κοντά στη Ναύπακτο. Οι Ιταλοί που βρέθηκαν σε αυτή τη ναυμαχία ανέφεραν την τοποθεσία ενώνοντας τις λέξεις «Mezzo» και «langi», που σημαίνει «μέρος που περιβάλλεται από λίμνες».



Σπάρτη
Η ούτως ή άλλως πλούσια Ιστορία της Σπάρτης ξεκινά από πολύ βαθιά στην αρχαιότητα, όταν ο Λέλεγας έγινε ο πρώτος βασιλιάς της περιοχής, που προς τιμήν του ονομάστηκε Λελεγία ή Λακωνία. Εγγονός του Λέλεγα ήταν ο Ευρώτας, που σύμφωνα με τον θρύλο διαρρύθμισε την κοίτη του ποταμού – γι’ αυτό και πήρε το όνομά του- ο οποίος, όταν έγινε βασιλιάς, απέκτησε μια κόρη, τη Σπάρτη. Μετά τον θάνατο του Ευρώτα, στον θρόνο ανέβηκε ο σύζυγος της Σπάρτης και γιος της Ταΰγέτης (και να πώς πήρε το όνομά του και το γειτονικό βουνό), ο Λακεδαιμόνιος. Αυτός ήταν που ονόμασε την πόλη Σπάρτη, για να τιμήσει τη γυναίκα και βασίλισσά του.

Καρδίτσα
Σλαβικές και όχι… οργανικές ρίζες έχει το όνομα της θεσσαλικής πόλης. Συγκεκριμένα, η λέξη «καρδίτσα» θεωρείται παραφθορά της σλαβικής λέξης «gradista», που σημαίνει «οχυρωμένος τόπος». Επομένως, σε κάποιο οχυρό φέρεται να οφείλει το όνομά της η Καρδίτσα, παρ’ ότι η σκαπάνη ουδέποτε αποκάλυψε κάποιο σχετικό εύρημα στην περιοχή.


Τρίπολη
Η πόλη της… βελανιδιάς σημαίνει, σε μια προσπάθεια απλοποιημένης ερμηνείας το όνομα της Τρίπολης. Κι αυτό γιατί το αρχικό όνομά της ήταν «Dabrolitza», που στα σλαβικά σημαίνει «η πόλη με τους δρυς». Ο οικισμός πιθανότατα ιδρύθηκε από πληθυσμούς των σκλαβηνιών της Πελοποννήσου – αργότερα αναφέρθηκε ως Υδρομπολιτζά, Τροπολιτσά και τελικά, Τρίπολη.


Καρπενήσι
Και από την πόλη της βελανιδιάς περνάμε στην πόλη… των σφενδάμων. Συγκεκριμένα, η λέξη Καρπενήσι κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από την λατινικής προέλευσης κουτσοβλάχικη λέξη «karpen-isu», η οποία μεταφράζεται ως «η τοποθεσία όπου αφθονούν τα σφενδάμια». Υπάρχει, ωστόσο και δεύτερη εκδοχή, που κάνει λόγο για συγγένεια με την τουρκική λέξη karbenis, ήτοι «τόπος σκεπασμένος από χιόνι».


Κομοτηνή
Γνωρίζατε ότι η Κομοτηνή μέχρι το 1920 ονομαζόταν… Κουμουτζηνά; Το οχυρό των Κομοτηνών ή Κουμουτζηνών είχε αναδειχθεί σε σημαντικό αστικό κέντρο τα ύστερα βυζαντινά χρόνια. Η ονομασία Κουμουτζηνά ήταν βυζαντινή, ενώ το 1344 εμφανίστηκε και η πρώτη αναφορά σε οθωμανικές πηγές στην πόλη «Γκιουμουλτζίνα». Το όνομα Κομοτηνή ορίστηκε επισήμως το 1920 ως η λόγια μορφή του μάλλον… κακόηχου βυζαντινού ονόματος.



Κιλκίς
Καλλικώς ονομαζόταν στα αρχαία χρόνια το σημερινό Κιλκίς, που στους αιώνες οι οποίοι μεσολάβησαν από την πρώτη ονομασία μέχρι τη σύγχρονη, γνώρισε πολλές «μεταμορφώσεις». Στα ρωμαϊκά χρόνια, η πολιτεία αποτέλεσε Ρωμαϊκό σταθμό και ονομάστηκε Κάλλικουμ (Callicum), ονομασία δανεισμένη από το αρχικό «Καλλικώς», που ήταν το δερμάτινο κόσκινο με το οποίο συλλεγόταν ο χρυσός από τον ποταμό Εχέδωρο. Αργότερα, εξαιτίας του οικισμού «Καλλικό», ο ποταμός ονομάστηκε Γαλλικός, όπως αποκαλείται έως και σήμερα.
Τον 5ο αιώνα, στο λόφο της περιοχής ιδρύθηκε η μονή της Παναγίας της Καλλικούς και γύρω από αυτή σχηματίστηκε οικισμός, στον οποίο κατέφτασαν οι κάτοικοι του κατεστραμμένου Καλλικού. Αυτός ο πληθυσμός μπόρεσε να ξανασταθεί στα πόδια του όταν ο βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β’ κατέστρεψε τον βουλγαρικό στρατό. Έτσι, ίδρυσαν μια μικρή κωμόπολη με το όνομα Καλλικούς, που εκ παραφθοράς μετονομάστηκε διαδοχικά σε Καλκούσι και Κιλκίσι, και τελικά Κιλκίς.

Λαμία
Πώς συνδέεται η ονομασία της πόλης της Λαμίας με μια… ακόλαστη χήρα; Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη χτίστηκε από τον Λάμο, τον γιο του Ηρακλή και της Ομφάλης, της ακόλαστης βασίλισσας της Λυδίας που φέρεται να… αγόρασε τον Ηρακλή από τον Ερμή. Υπάρχουν όμως και άλλες εκδοχές για την ονοματοδοσία της πόλης: Η πρώτη κάνει λόγο για τη Λαμία, Βασίλισσα των Τραχινίων και κόρη του Ποσειδώνα, που χάρισε το όνομά της στην αρχαία πόλη. Η δεύτερη, η γλωσσολογική, αναφέρει την συγγένεια του ονόματος με της λέξεις «λαιμός» ή «λάμος» που σημαίνουν «βάραθρο» και «λαίμαργος» αντίστοιχα.
Το «λαίμαργο βάραθρο» αναφέρεται προφανώς στο μεγάλο ρέμα που περνούσε μέσα από την πόλη στα αρχαία χρόνια, στο οποίο μάλιστα πιθανολογείται ότι ζούσαν πολλές λάμιες. Τέλος, υπάρχει και η πιο απλή εξήγηση που δίνει ο Αριστοτέλης: Λαμία είναι επίθετο που χαρακτηρίζει την περιοχή η οποία βρίσκεται ανάμεσα σε δύο λόφους.

Αλεξανδρούπολη
Άλλη μια πόλη που απέκτησε σχετικά πρόσφατα το σύγχρονο όνομά της, η Αλεξανδρούπολη αποκαλούταν Δεδέαγατς ως το 1919, κάτι που μεταφραζόταν ως «το δέντρο του παππού» και αναφερόταν στην τοπική παράδοση περί ενός σοφού δερβίση που θάφτηκε δίπλα από ένα δέντρο στην τοποθεσία που χτίστηκε η πόλη. Το όνομα «Αλεξανδρούπολη» το οφείλει, όχι στον Μέγα Αλέξανδρο, όπως θα ήταν η πρώτη σκέψη καθενός, αλλά στον Βασιλιά της χώρας Αλέξανδρο, που σκοτώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1910 και η πόλη επαναβαφτίστηκε προς τιμήν του.

Καβάλα
Μια ιταλική πόλη, ένα άλογο και ο Μέγας Αλέξανδρος διεκδικούν την πατρότητα του ονόματος της Καβάλας. Η πρώτη θεωρία θέλει τους πρώτους κατοίκους της πόλης να προέρχονται από την αρχαία πόλη Σκαβάλα. Η δεύτερη κάνει λόγο για την ιταλική λέξη cavallo που σημαίνει άλογο, όνομα που απέδωσαν οι Γενουάτες στην πόλη, επειδή όταν την αντίκρισαν από μακριά τους θύμισε το σχήμα του συμπαθούς τετράποδου.
Τέλος, υπάρχει και η εκδοχή της λαϊκής παράδοσης, αυτή που θέλει, σύμφωνα με το βιβλίο «Καβάλα-Άλλοτε και Τώρα»- τον Μέγα Αλέξανδρο να φτάνει στην πόλη με τον Βουκεφάλα και να αναφωνεί «ω, τι ωραία καβάλα!»

Έδεσσα
«Πύργος μέσα στο νερό» σημαίνει κυριολεκτικά το όνομα της Έδεσσας. Συγκεκριμένα, η λέξη προέρχεται από το φρυγικό «wέδες» (υδάτινη πόλη ή πύργος), το οποίο αποδόθηκε στην πόλη εξαιτίας των ψηλότερων καταρρακτών της Ελλάδας που «λούζουν» την περιοχή, αυτούς του ποταμού Βόδα.




Καλαμάτα
Τον Μεσαίωνα, η πόλη της νότιας Πελοποννήσου που λεγόταν Φεραί έλαβε το όνομα Καλαμάτα, το οποίο διατηρεί ως και τις μέρες μας. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζατε είναι πως οφείλεται σε μια χριστιανική εικόνα. Πρόκειται για την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Καλομάτας, που φυλασσόταν σε μοναστήρι της πόλης. Μάλιστα, η λαϊκή παράδοση θέλει την εικόνα να λυγίζει ακόμη και έναν οθωμανό αγά, ο οποίος αλλαξοπίστησε μπροστά στα θαύματα που είδε. Η εικόνα φυλάσσεται ακόμα και σήμερα στην πόλη, στον ναό της Υπαπαντής.

Λάρισα
Η θεσσαλική πρωτεύουσα κατοικείται εδώ και τέσσερις χιλιετίες, με αποτέλεσμα η προέλευση του ονόματος να αποτελεί μυστήριο και να υπάρχουν μόνο εικασίες. Οι επικρατέστερες από αυτές είναι οι εξής: Πρώτον, η Λάρισσα προήλθε από την Πελασγική λέξη λάας που σημαίνει βράχος, λίθινη ακρόπολη, απ’ όπου και η λέξη λαός.
Επίσης, σύμφωνα με άλλη εκδοχή η νύμφη Λάρισα παίζοντας με το τόπι της δίπλα στον Πηνειό, γλίστρησε και πνίγηκε στα νερά του και από τότε η πόλη πήρε το όνομά της. Η Λάρισα, σύμφωνα με τον μύθο ήταν σύζυγος του Ποσειδώνα και μητέρα του Αχαιού, του Φθία και του Πελασγού, ενώ τέλος Λάρισος λεγόταν και ένας εκ των πιθανολογούμενων ιδρυτών της πόλης, που ήταν γιος του Πελασγού και έκτισε τον οικισμό πριν 4.000 χρόνια.