Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2019

Τι ισχύει για τον Άγιο Βασίλη;


Σε όλο τον πλανήτη, τον λένε Santa Claus (δηλαδή "Άγιο Νικόλαο"), αλλά στη χώρα των πανεξυπνάκηδων τον λένε "Άγιο Βασίλη" - μόνο και μόνο επειδή στο χριστιανορθόδοξο εορτολόγιο, τυγχάνει (συμπτωματικά) η 1η Ιανουαρίου να αφιερώνεται στον "Βασίλειο". Είναι όμως αυτό σωστό? Σαφώς και όχι!
Ακόμη και στην ορθόδοξη και καθολική χριστιανική παράδοση, ο Άγιος Νικόλαος (πριν αγιοποιηθεί) ήταν ένας νεαρός που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Λυκία Μικράς Ασίας και που κληρονόμησε μία αμύθυτη περιουσία από τους γονείς του που πέθαναν αρκετά νωρίς. Με σημερινά δεδομένα, θα λέγαμε οτι θα ήταν άνετα μέσα στην 100αδα του Forbes.
Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση (ορθόδοξη και καθολική) ο νεαρός και ζάμπλουτος τότε Νικόλαος, βοηθούσε ανώνυμα φτωχές οικογένειες, συνήθως προικίζοντας τα προς γάμο τέκνα άπορων οικογενειών, αφήνοντας κρυφά τη νύχτα μπροστά στην πόρτα του σπιτιού τους ένα πουγκί με χρυσά νομίσματα ώστε να το βρούνε το πρωί. Άλλοι λένε, πως άφηνε καρβέλια ψωμί, κρύβοντας μέσα πάλι χρυσά νομίσματα για να ενισχύσει οικονομικά άπορες οικογένειες - ανώνυμα πάντα. ΑΥΤΟΣ ακριβώς ο μύθος (ή πραγματικότητα) φτάνει στις μέρες μας ως παράδοση με την μορφή της πίτας με το φλουρί. Πολύ αργότερα, όταν πια ο χριστιανισμός είχε νομιμοποιηθεί από τον Μ. Κωνσταντίνο, ο Νικόλαος (ως αρκετά μεγαλύτερος σε ηλικία) φαίνεται πως είχε πιάσει καλό πόστο στο χριστιανικό μαγαζί και κατάφερε να ονομαστεί Επίσκοπος - μια καλή θέση με κύρος και ισχύ για την εποχή εκείνη. Και επειδή (σύμφωνα με την παράδοση) ήταν και λίγο ευέξαπτος και οξύθυμος (σήμερα θα τον λέγαμε και ψιλο-τραμπούκο), όταν δικαζόταν ο Άρειος και ο Νικόλαος ως επίσκοπος ήταν ένας από τους δικαστές, τον άρχισε στις γροθιές. Για κάποιο λόγο (ίσως για τις αγαθοεργίες και το χρήμα που έσπρωξε σε φτωχούς), μετά τον θάνατό του αγιοποιήθηκε και τάφηκε στη Λυκία Μικράς Ασίας που γεννήθηκε και μεγάλωσε.
Πολύ αργότερα, την εποχή του μεσαίωνα, Γαλλίδες μοναχές που θέλησαν να ακολουθήσουν το παράδειγμά του (όσο αφορά τις αγαθοεργίες και όχι τους τραμπουκισμούς και το bullying σε μη-χριστιανούς) το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, άφηναν έξω από τις πόρτες των φτωχών οικογενειών κομμάτια με κρέας (για όσους πεινούσαν τότε το κρέας είχε αξία χρυσού) τυλιγμένο μέσα σε... κάλτσες!!! ΑΥΤΟΣ ακριβώς ο μύθος (ή πραγματικότητα) φτάνει στις μέρες μας ως παράδοση με την μορφή της κάλτσας / μπότας που κρεμάνε οι οικογένειες δίπλα στο τζάκι ή το δέντρο για να αφήσει μέσα τα δώρα ο Santa Claus!
Κάπου στον 11ο αιώνα (μιλάμε για ΠΟΛΥ μεσαίωνα δηλαδή) περίπου 700 (!!!) χρόνια μετά τον θάνατο του Αγίου Νικολάου, σε ένα ψαροχώρι της Ιταλίας κοντά στο Μπαρι, οι ψαράδες δεν τα κατάφερναν και πολύ καλά, οπότε είχε πέσει πολύ πείνα και κρίση, οπότε απευθύνθηκαν στον τοπικό μάγο της φυλής (aka επίσκοπο παπά ρασοφόρο), που τους συμβούλεψε, να πάνε κάπου στην Λυκία, να ψάξουν τον τάφο κάποιου που τον λέγανε "Άγιο Νικόλαο", να τον ξεθάψουν, να κλέψουν ότι απέμεινε από τα κόκαλα και να τα μεταφέρουν στο χωριό τους στην Ιταλία... για να τους φέρουν "καλοτυχία". 
Λοιπόν, να μην τα πολυλογώ, οι ψαράδες - τυμβωρύχοι, ταξίδεψαν μέχρι την Μ. Ασία, κλέψανε το πτώμα και το φέραν σαν σουβενίρ στο χωριό τους όπως τους είχε δασκαλέψει ο μεσαιωνικός μάγιστρος ρασοφόρος παπάς. Για κάποιο λόγο (σύμπτωση προφανώς) οι ψαριές άρχισαν να πηγαίνουν καλά και οι (αμόρφωτοι) ψαράδες το απέδωσαν στο πτώμα που είχαν κλέψει και εγκαταστήσει στο χωριό τους, οπότε αποφάσισαν να χτίσουν και μια εκκλησία πάνω από τον τάφο στον οποίο είχαν παραχώσει ότι είχε απομείνει από το πτώμα. Παραδόξως, οι ψαριές πηγαίναν καλύτερα και οι μπίζνες της θάλασσας έφεραν πλούτο στους χωρικούς ψαράδες. ΑΥΤΟΣ ακριβώς ο μύθος (ή πραγματικότητα) φτάνει στις μέρες μας ως παράδοση που θέλει τον Αγιο Νικόλαο προστάτη των ναυτικών και των εν θαλάσση εργαζομένων.
Στα νεότερα χρόνια κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα αν θυμάμαι καλά, η Coca Cola (ναι αυτή η εταιρεία του Πικερτον που πουλούσε το ποτό ως φάρμακο για κάθε νόσο σε αγελαδάρηδες μέχρι να καταλάβει οτι πουλάει και να το ονομάσει Κοκα Κολα), ανέθεσε σε έναν Φινλανδικής καταγωγής καλλιτέχνη να σχεδιάσει ένα λογότυπο που θα διαφήμιζε το προϊόν την περίοδο των Χριστουγέννων. Αυτός λοιπόν ο Φινλανδός (δεν θυμάμαι το όνομά του δυστυχώς) σχεδίασε μια φιγούρα ενός παππούλη με λευκά γένια που θυμόταν από το χωριό που μεγάλωσε στην Λαπωνία, το συνέδεσε με τον μύθο του παππούλη "Αγίου Νικολάου" που φέρνει δώρα τα Χριστούγεννα.. και γεννήθηκε ο σύγχρονος Santa Claus με το έλκηθρο που όλοι γνωρίζουμε. Η σύνδεσή του με την Λαπωνία οφείλεται στην καταγωγή του καλλιτέχνη που φιλοτέχνησε την φιγούρα για λογαριασμό της Κοκα Κολα.
Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '90 αν δεν κάνω λάθος, η Κοκα Κόλα επιχείρησε να ανανεώσει το logo και την διαφημιστική της καμπάνια (σχετικά με τα Χριστούγεννα) και προσπάθησε να πασάρει εκείνη την πολική αρκούδα με το μικρό αρκουδάκι για όσους θυμούνται. Τελικά οι αρκούδες... δεν έπιασαν τόσο και η Κοκα Κολα παρέμεινε στο βασικό δοκιμασμένο και επιτυχημένο μοτίβο Santa Claus που ήξερε και εμπιστεύονταν
...τώρα αν με ρωτήσετε ΓΙΑΤΙ στην Ελλάδα (κατά παγκόσμια αποκλειστικότητα και πρωτοτυπία) αποφάσισαν κάποιοι να ονομάζουν τον Άγιο Νικόλαο, ως Αγιο Βασίλειο (που δεν είχε καμία σχέση με δώρα, χαρές κλπ), δεν ξέρω να απαντήσω. Ή μάλλον ξέρω αλλά δεν θα ήταν ευγενικό να γράψω δημοσίως!

Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2019

Τι σημαίνει η λέξη Lunula;

Είναι αυτά τα άσπρα μισοφέγγαρα στη βάση του νυχιού σας. Προέρχεται απ' τη λατινική λέξη που σημαίνει 'φεγγαράκι'.

Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2019

Πως λέγεται αυτό το τραπεζάκι στη μέση της πίτσας;

Box tent: Αυτό το τρίποδο τραπεζάκι που βρίσκεις στη μέση της πίτσας, έχει συγκεκριμένη ονομασία και δεν είναι τόσο άχρηστο όσο νομίζεις. Εμποδίζει το πάνω χαρτόνι της συσκευασίας να κολλήσει πάνω στην πίτσα.

Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Τι είναι η Δυσάνια;

Η δυσάνια είναι η λέξη για την κατάσταση "δυσκολεύομαι να σηκωθώ απ' το κρεβάτι μου το πρωί". Στο εξωτερικό τη λένε και 'clinomania'.

Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2019

Τι είναι το Μεσόφρυο;


Οι Άγγλοι το λένε 'glabella', κάτι που δεν τους προϊδεάζει για τι πρόκειται, σε αντίθεση με μας, που με το που ακούς τη λέξη, όλο και κάπου πάει το μυαλό σου. Πρόκειται για το μέρος ανάμεσα στα φρύδια, εκεί που μερικοί κάνουν ρυτίδες από το πολύ συνοφρύωμα.

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Τι είναι ο πετριχώρος;

Πετριχώρος είναι η μυρωδιά που αναδύεται στην ατμόσφαιρα μετά τη βροχή που έχει πέσει στο έδαφος. Προέρχεται από τα σύνθετα 'πέτρα' και 'ιχώρ', το οποίο σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν το αίμα των Ελλήνων θεών.

Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2019

Γιατί γράφουμε "Οκτώβριος" και όχι "Οκτώμβριος";

Ένα αρκετά συνηθισμένο λάθος είναι να λέμε και να γράφουμε τον δέκατο μήνα του ημερολογίου ως «Οκτώμβριο» αντί για το σωστό που είναι Οκτώβριος.

Γιατί ο Οκτώβριος δεν έχει «μ», όπως οι μήνες μήνες Σεπτέμβριος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος; Ποια είναι η εξήγηση που κρύβεται πίσω από αυτή τη διαφοροποίηση; Η απάντηση βρίσκεται στο ρωμαϊκό ημερολόγιο, το οποίο και έχουμε δανειστεί αυτούσιο αναφέρει το dogma.gr.

Παλιά το ημερολόγιο είχε 10 μήνες, καθώς απουσίαζαν οι μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος, οι οποίοι προστέθηκαν αργότερα, με το νέο έτος να ξεκινά από τον Μάρτιο.

Το ρωμαϊκό ημερολόγιο στα λατινικά ήταν το εξής:

1) Martius (στον Άρη)
2) Aprilis (στην Αφροδίτη)
3) Maius (στη Μαία)
4) Junius (στην Ήρα)
5) Quintilis (πέμπτος)
6) Sextilis (έκτος)
7) September (έβδομος)
8) October (όγδοος)
9) November (ένατος)
10)December (δέκατος)

Σύμφωνα, λοιπόν, με το ρωμαϊκό ημερολόγιο, οι πρώτοι τέσσερις μήνες είχαν ονόματα Θεών. Οι επόμενοι συνέχιζαν αριθμητικά, δηλ. ο Quintilis ήταν ο πέμπτος, ο Sextilis ήταν ο έκτος κ.ο.κ.

Αργότερα ο πέμπτος και ο έκτος μήνας αφιερώθηκαν σε αυτοκράτορες και συγκεκριμένα στον Ιούλιο Καίσαρα και στον Οκταβιανό Αύγουστο.

Οι επόμενοι μήνες όμως συνέχισαν αριθμητικά. Συγκεκριμένα ο έβδομος μήνας λεγόταν September από το septem (εφτά), ο όγδοος μήνας ονομάστηκε October από το octo (οκτώ), ο ένατος ήταν ο November από το novem (εννιά) και τέλος δέκατος και τελευταίος ήταν ο December από το decem (δέκα).

Επομένως, αφού ο Οκτώβριος δεν είχε μ στα λατινικά (October), δεν έχει, προφανώς, ούτε στα ελληνικά.

Αργότερα, όταν προστέθηκαν οι μήνες Ιανουάριος και Φεβρουάριος στην αρχή του ημερολογίου, η αρίθμηση χάλασε, καθώς ο Σεπτέμβριος από 7ος έγινε 9ος, ο Οκτώβριος έγινε 10ος, ο Νοέμβριος 11ος και ο Δεκέμβριος 12ος. Ωστόσο, η ονοματολογία παρέμεινε η ίδια.

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2019

10 εκπληκτικά πράγματα για τη Γη, που μάλλον δεν γνωρίζατε

Και όμως γυρίζει...
Και γύρω από τον Ήλιο, με ταχύτητα 107.182 χλμ/ώρα και την ίδια στιγμή γύρω από τον άξονα της με ταχύτητα 1.722 χλμ/ώρα.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, το ηλιακό μας σύστημα περιστρέφεται γύρω από το κέντρο του γαλαξία μας με ταχύτητα 899.999,99 χλμ/ώρα!

Πόση ενέργεια θα χρειαζόμασταν για να σταματήσουμε τη Γη;
Προκειμένου η Γη να σταματήσει να γυρίζει γύρω από τον Ήλιο θα χρειαζόμασταν ενέργεια ίση με 2,6478Χ1033 joules ή 7,3551Χ 10^29 βατώρες. Για κάτι τέτοιο θα χρειαζόμασταν 6,33Χ10^17 μεγατόνους δυναμίτη.

Να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη έκρηξη που έχει καταγραφεί ποτέ χρειάστηκε 50 μεγατόνους δυναμίτη.

Η Γη ΔΕΝ είναι τέλεια σφαίρα
Οι βαρυτικές και οι φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο άξονας της Γης είναι κεκλιμένος η μάζα του πλανήτη είναι μεγαλύτερη στον ισημερινό.

Η διάμετρος της Γης στους πόλους είναι 43 χλμ μικρότερη στους πόλους από ότι στον ισημερινό.

Η Γη είναι θερμότερη όταν είναι μακρύτερα από τον Ήλιο...
... όχι όταν είναι πιο κοντά. Κατά το λεγόμενο αφήλιο (δηλαδή τη φάση εκείνη της περιστροφής που η Γη είναι πιο απομακρυσμένη από το άστρο της), είναι τον Ιούλιο, όταν η μέση θερμοκρασία είναι περίπου 2,5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με το περιήλιο που είναι τον Ιανουάριο. Οι εποχές δεν οφείλονται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο αλλά στο γεγονός ότι ο άξονας της είναι κεκλιμένος.

Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία της Γης είναι 16,1 βαθμοί Κελσίου
Η μέση ψυχρότερη θερμοκρασία στον πλανήτη είναι στην Ανταρκτική, περίπου -51.1°C και η μέση υψηλότερη στην έρημο Σαχάρα, περίπου 54.4°C. Η πιο υψηλή θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ στη Γη ήταν το 1913 στην Ελ Αζίζια στη Λιβύη: 57,77° C. Η χαμηλότερη στο Βοστόκ της Ανταρκτικής στις 31 Ιουλίου του 1983: -89.22°C.

Το φως του Ήλιου “είναι εδώ” σε 8 λεπτά και 19 δευτερόλεπτα.
Ο χρόνος όμως που χρειάζεται ένα φωτόνιο για να ταξιδέψει από τον πυρήνα του Ήλιου στην επιφάνειά του μπορεί να είναι και 170.000 χρόνια!

Ο πυρήνας είναι συμπαγής σίδηρος που περιτριγυρίζεται από έναν ωκεανό καυτών, ρευστών μετάλλων
Και αυτό ακριβώς δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο της Γης. Μάλιστα, μόλις στον 20ο αιώνα διαπιστώσαμε ότι οι μαγνητικοί πόλοι της Γης μετακινούνται.

Πριν από 800.000 χρόνια αν ρυθμίζαμε την πυξίδα μας εκεί που σήμερα είναι Βορράς, θα βλέπαμε... Νότο!
Πιστεύεται ευρέως από τους επιστήμονες ότι κάθε 200.000 – 300.000 χρόνια οι πόλοι της Γης αντιστρέφονται!

Η βαρύτητα δεν είναι ίδια σε όλα τα σημεία της Γης
Ένα πείραμα της NASA που έγινε το 2002 έδειξε ότι η δύναμη της βαρύτητας δεν είναι ομοιόμορφη σε όλα τα σημεία του πλανήτη εξαιτίας των ρευμάτων των ωκεανών, των υπόγειων υδάτων και της μετακίνησης των πάγων που κάνουν τη μάζα της Γης... ανομοιόμορφη!

Η Γη είχε κάποτε δυο φεγγάρια
Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται επιστήμονες που δημοσίευσαν σχετική μελέτη στο περιοδικό Nature. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, πριν από 4,5 δισ. χρόνια, όταν γεννήθηκε η Σελήνη, σχηματίστηκε και ένας μικρότερος πλανήτης- αδελφούλα του φεγγαριού. Το δεύτερο αυτό φεγγάρι προσέκρουσε στη Σελήνη μας και έγινε σκόνη!

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2019

Δημιουργία Facebook

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 04 Φεβρουαρίου 2004, ξεκινά τη λειτουργία της η μεγαλύτερη σήμερα υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, το Facebook. Κατασκευασμένο από τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ, αρχικά για την επαφή των φοιτητών του Χάρβαρντ, στα 9 χρόνια που ακολούθησαν το Facebook ξεπέρασε τους 1 δισεκατομμύριο χρήστες παγκοσμίως.